Ngày đăng: T3, Th12 3rd, 2024

IPO là gì tìm hiểu ý nghĩa và quy trình niêm yết cổ phiếu

IPO đã trở thành một khái niệm quen thuộc trong thế giới tài chính, nhưng vẫn có nhiều điều đặc biệt xung quanh thuật ngữ này mà cả doanh nghiệp và nhà đầu tư đều quan tâm. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm của IPO là gì cùng những cơ hội và thách thức mà IPO mang lại, cũng như lý do tại sao nó lại là yếu tố quan trọng trong chiến lược kinh doanh.

IPO là gì?

IPO là gì tìm hiểu ý nghĩa và quy trình niêm yết cổ phiếu

IPO, viết tắt của cụm từ “Initial Public Offering”, trong tiếng Việt được hiểu là “Chào bán công khai lần đầu”. Đây là quá trình một công ty tư nhân chuyển đổi thành công ty cổ phần và lần đầu tiên phát hành cổ phiếu ra công chúng thông qua thị trường chứng khoán.

Thông qua IPO, công ty có thể huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài để mở rộng quy mô kinh doanh hoặc thực hiện các dự án chiến lược. Khi hoàn tất IPO, công ty chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán và các cổ phiếu của công ty sẽ được giao dịch công khai trên thị trường.

Quá trình này không chỉ giúp công ty tăng vốn mà còn mang lại cơ hội để cải thiện tính minh bạch, nâng cao uy tín và mở rộng phạm vi hoạt động. Tuy nhiên, IPO cũng đi kèm với nhiều thách thức, bao gồm các yêu cầu pháp lý nghiêm ngặt và áp lực từ cổ đông.

Doanh nghiệp IPO là gì?

IPO (Initial Public Offering) là quá trình một doanh nghiệp thực hiện “chào bán công khai lần đầu”, nghĩa là chuyển đổi từ một tổ chức hoạt động tư nhân sang một công ty cổ phần, với cổ phiếu được niêm yết và giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Doanh nghiệp thường tiến hành IPO nhằm huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài để phục vụ cho hoạt động kinh doanh và mở rộng quy mô. Tóm lại, IPO là cách để các công ty tăng cường nguồn vốn bằng việc thu hút đầu tư từ công chúng.

Thương vụ IPO có gì đặc biệt?

Thị trường IPO là một phần quan trọng của thị trường chứng khoán, nơi diễn ra việc mua bán và trao đổi cổ phiếu trong đợt phát hành lần đầu.

Do cổ phiếu vừa được ra mắt, giá thường thấp hơn giá trị định giá, tạo cơ hội hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Thị trường IPO có thể biến động mạnh do sự tác động của các yếu tố kinh tế, chính trị và tâm lý nhà đầu tư.

Nhà đầu tư mua lượng lớn cổ phiếu trong đợt IPO có thể trở thành cổ đông lớn của công ty, từ đó sở hữu quyền biểu quyết và ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Điều kiện để doanh nghiệp thực hiện IPO

Điều kiện để doanh nghiệp thực hiện IPO là gì? Theo quy định tại khoản 1, điều 15 của Luật Chứng khoán 2019, các điều kiện mà một công ty cổ phần cần đáp ứng để chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng gồm:

Vốn điều lệ: Tại thời điểm đăng ký chào bán, vốn điều lệ đã góp phải đạt tối thiểu 30 tỷ đồng theo giá trị ghi nhận trên sổ kế toán.

Kết quả kinh doanh: Doanh nghiệp phải có lợi nhuận trong 2 năm liên tục trước thời điểm đăng ký và không được có lỗ lũy kế.

Phương án phát hành: Cần có phương án rõ ràng về việc phát hành cổ phiếu và sử dụng nguồn vốn thu được. Phương án này phải được đại hội đồng cổ đông thông qua.

Tỷ lệ cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tối thiểu 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải cổ đông lớn. Nếu vốn điều lệ của doanh nghiệp từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ này giảm xuống 10%.

Cam kết của cổ đông lớn: Các cổ đông lớn trước IPO phải cam kết cùng nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ trong vòng một năm kể từ khi đợt chào bán kết thúc.

Yêu cầu pháp lý: Doanh nghiệp không được nằm trong diện bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa xóa án tích với các tội liên quan đến quản lý kinh tế.

Tư vấn phát hành: Phải có sự tư vấn từ công ty chứng khoán khi đăng ký phát hành. Trường hợp doanh nghiệp tự là công ty chứng khoán, yêu cầu này được miễn.

Niêm yết hoặc đăng ký giao dịch: Doanh nghiệp cần cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán sau khi hoàn thành đợt chào bán.

Tài khoản phong tỏa: Doanh nghiệp phải mở một tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu từ đợt chào bán.

Tổng hợp các bước để thực hiện IPO?

Tổng hợp các bước để thực hiện IPO?

Để thực hiện IPO, doanh nghiệp cần tuân thủ một quy trình cụ thể, bao gồm các bước sau:

Bước 1: Lập kế hoạch IPO và thông qua tại đại hội đồng cổ đông

Doanh nghiệp cần thu thập ý kiến từ đại hội đồng cổ đông về kế hoạch chi tiết thực hiện IPO. Kế hoạch này bao gồm:

  • Mục đích huy động vốn.
  • Số vốn cần huy động.
  • Số lượng và loại chứng khoán dự kiến phát hành.
  • Đối tượng sẽ được phân phối chứng khoán.

Bước 2: Thành lập Ban Chuẩn Bị IPO

Sau khi được đại hội đồng cổ đông phê duyệt, công ty tổ chức thành lập Ban Chuẩn Bị IPO. Ban này sẽ:

  • Soạn thảo hồ sơ xin phép phát hành chứng khoán.
  • Liên hệ với cơ quan chức năng liên quan đến IPO.
  • Lựa chọn tổ chức bảo lãnh phát hành (nếu cần).
  • Hợp tác với bên thứ ba như công ty tư vấn và kiểm toán để xây dựng phương án sử dụng vốn huy động.

Bước 3: Định giá chứng khoán

Ban Chuẩn Bị, cùng các tổ chức tư vấn và bảo lãnh, thực hiện định giá chứng khoán. Đây là bước quan trọng nhằm đảm bảo giá trị cổ phiếu phù hợp:

  • Giá quá cao có thể làm khó khăn việc chào bán.
  • Giá quá thấp có thể không đạt mục tiêu vốn cần huy động.

Bước 4: Hoàn thiện hồ sơ và nộp lên cơ quan chức năng

  • Chuẩn bị các báo cáo tài chính đã được kiểm toán và tiến hành kiểm toán nội bộ.
  • Hoàn chỉnh hồ sơ để nộp lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Chờ phản hồi từ cơ quan chức năng, bao gồm phê duyệt hoặc từ chối phát hành chứng khoán.

Bước 5: Công bố thông tin

Sau khi được phê duyệt, công ty phải công bố thông tin về IPO trên các phương tiện truyền thông đại chúng để đảm bảo minh bạch và tiếp cận nhà đầu tư.

Bước 6: Báo cáo kết quả và hoàn tất các thủ tục

  • Đăng ký lưu trữ, thanh toán và chuyển giao chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD).
  • Đăng ký vốn điều lệ mới với cơ quan có thẩm quyền.
  • Hoàn thành các thủ tục cần thiết với Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan liên quan.

Quy trình này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và các bên liên quan để đảm bảo thành công khi thực hiện IPO.

IPO không chỉ là một cách để huy động vốn mà còn mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho các doanh nghiệp. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về thị trường tài chính và tầm quan trọng của IPO trong sự phát triển kinh tế của doanh nghiệp.

Xem thêm: Trái phiếu là gì thông tin cơ bản nhà đầu tư cần biết

Xem thêm: Tìm hiểu chứng chỉ quỹ là gì để tối ưu chiến lược đầu tư

"Chú ý: Thông tin dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo. Hy vọng rằng bạn sẽ thu thập được nhiều kiến thức hữu ích qua chuyên mục này nhé."